Hypersthene

ไฮเพอร์สทีน (Hypersthene)

ไฮเพอร์สทีน คือ แร่ที่อยู่ในกลุ่มไพรอกซีน มีจุดเด่น คือ ความแวววาวคล้ายโลหะที่เนียนคล้ายแพรไหมในเฉดสีระหว่างบรอนซ์เข้มไปจนถึงเงิน เมื่อพบในธรรมชาติมักปรากฏเป็นสีดำ น้ำตาลเข้ม เขียวดำ หรือเทาเข้ม ทั้งในเชิงธรณีวิทยาและเชิงจิตวิญญาณ ไฮเพอร์สทีนได้รับความนิยม โดยมักถูกมองว่าเป็นหินแห่งการ grounding ความสงบนิ่งภายใน และสัญชาตญาณที่เฉียบคมขึ้นค่ะ

Physical Properties

• สูตรเคมี: (Mg,Fe)SiO3

• ระบบผลึก: Orthorhombic

• ความแข็ง: 5.5 - 6

• ความถ่วงจำเพาะ: 3.4 - 3.9

• สี: น้ำตาลเข้ม ดำ เขียวดำ เทา ที่มีความแวววาวแบบบรอนซ์เงิน

• ความโปร่งแสง: ทึบแสง แต่บริเวณที่ขอบบางอาจโปร่งแสง

• ประกาย: แก้ว - มุก บางบริเวณอาจมีประกายคล้ายโลหะ

• แนวแตกเรียบ: ดี สองทิศทางเกือบตั้งฉาก

• การเกิด: ไฮเพอร์สทีนก่อตัวในสภาพแวดล้อมที่มีอุณหภูมิสูงและมีธาตุแมกนีเซียมกับเหล็กอยู่ในปริมาณมาก โดยมักพบในหินอัคนีและหินแปรระดับสูง ไฮเพอร์สทีนเป็นแร่ในกลุ่มออร์โทไพรอกซีน และตกผลึกลึกลงไปในชั้นเปลือกโลกตอนล่างหรือชั้นเนื้อโลก (upper mantle) สภาพแวดล้อมทางธรณีที่พบบ่อย ได้แก่ หินลาวาบะซอลต์หรือแอนดีไซต์ หินอัลตรามาฟิก เช่น เพอริดอไทต์ และหินแปรเกรดสูงอย่างกรานูไลต์ ภายใต้สภาวะเหล่านี้ ซิลิกา แมกนีเซียม และเหล็ก จะรวมตัวกันภายใต้อุณหภูมิสูงเพื่อก่อรูปเป็นโครงสร้างผลึกของไฮเพอร์สทีน และเมื่อมวลหินหรือแมกมาค่อย ๆ เย็นตัว ผลึกที่ได้จะมีลักษณะเข้มและมีความเงาแบบโลหะเป็นเอกลักษณ์

ไฮเพอร์สทีนมีลักษณะที่โดดเด่นเรียกว่า schiller หรือความแวววาวแบบบรอนซ์ ซึ่งทำให้ดูราวกับว่าแร่มีความผ่องหรือเหลือบแสง ปรากฏการณ์นี้เกิดจากโครงสร้างภายในของผลึก ได้แก่ การเกิดชั้นแยกตัวขนาดจิ๋วของส่วนที่มี Mg และ Fe แตกต่างกัน (lamellar exsolution) ซึ่งทำหน้าที่คล้ายบานเกล็ดกระจก ทำให้ไฮเพอร์สทีนดูสวยขึ้นเป็นพิเศษเมื่อขยับภายใต้แสงโดยตรง

ประวัติและการค้นพบครั้งแรก ไฮเพอร์สทีนถูกระบุชื่อครั้งแรกในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19 ชื่อมาจากภาษากรีก hyper “เหนือกว่า” และ sthenos “พลัง” สื่อถึงความแข็งที่มากกว่าแร่กลุ่มแอมฟิโบลอย่างฮอร์นเบลนด์ ในอดีต มีการใช้ไฮเพอร์สทีนในฐานะเครื่องประดับอยู่บ้างและใช้เป็นแร่ตัวบ่งชี้สำหรับศึกษาส่วนประกอบของหินอัลตราเบสิกและหินบะซอลต์ ในปัจจุบัน บางครั้งอาจถูกขายในตลาดในชื่อ “Velvet Labradorite” ซึ่งไม่ถูกต้องในเชิงอัญมณีวิทยาแต่อย่างใด

ความหมาย ไฮเพอร์สทีนเป็นที่รู้จักในฐานะ "หินแห่งการไตร่ตรองและพลังภายใน" โดยมีพลังที่แข็งแกร่งแต่สงบนิ่ง ช่วยส่งเสริมการค้นพบตนเอง ความสมดุลทางอารมณ์ และความชัดเจนทางความคิด มีพลังสอดคล้องกับ Third Eye Chakra และ Root Chakra ทำให้จิตใจสงบ ลดความเครียดและความวิตกกังวล เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องเผชิญกับความคิดที่วุ่นวายและต้องการความแน่วแน่ในการตัดสินใจ ช่วยให้เกิดความนิ่งภายในและความยืดหยุ่นทางอารมณ์ ทำให้สามารถมองเห็นความจริงได้อย่างชัดเจน นอกจากนี้ ยังช่วยเสริมการทำสมาธิ การพัฒนาสัญชาตญาณ และความสามารถในการแก้ปัญหาได้อีกด้วย

หมายเหตุ: คุณสมบัติเหล่านี้เป็นความเชื่อในวงการคริสตัล ยังไม่มีการรับรองทางการแพทย์

วิธีทำความสะอาดและดูแล ทำความสะอาดได้ด้วยน้ำสบู่เจือจางและเช็ดด้วยผ้านุ่ม หลีกเลี่ยงการกระแทกหรือแรงกด เพราะแร่มีแนวแตก ทำให้แยกตัวได้ง่าย ไม่ควรใช้สารเคมีแรงหรือเครื่องทำความสะอาดแบบอัลตราโซนิก

• การเก็บรักษา: ควรเก็บแยกจากหินที่แข็งกว่า

• การชำระล้างพลังงาน: แสงจันทร์ คลื่นเสียง (singing bowl, tuning fork) วางบนเซเลไนต์ ควันกำยาน หลีกเลี่ยงแสงแดดแรงเป็นเวลานาน

References:

Mindat.org - Hypersthene

Wikipedia – Hypersthene

กรมทรัพยากรธรณี - ไฮเพอร์สทีน

*ข้อมูลอาจมีการอัพเดทเพิ่มเติมในอนาคต