Jade

หยก (Jade)

หยก ขึ้นชื่อว่าเป็นอัญมณีที่มีความเหนียวและมีความทนทานสูง แบ่งออกเป็น 2 ชนิดหลัก ๆ ได้แก่ เจไดต์ (Jadeite) และเนฟไฟรต์ (Nephrite) 

แม้ว่าทั้งสองชนิดจะถูกนำมาใช้ในงานศิลปะและเครื่องประดับมาเป็นเวลาหลายพันปี แต่ เจไดต์ เป็นชนิดที่หายากกว่าและมีมูลค่าสูงกว่า โดยเฉพาะ "Imperial Jade" ซึ่งเป็นหยกสีเขียวมรกตสดใส ในขณะที่เนฟไฟรต์มักพบในเฉดสี เขียว ขาว น้ำตาล และดำเท่านั้น

หยกเป็นที่ยอมรับในการนำมาใช้ในพิธีกรรม วัตถุมงคล และเครื่องประดับในหลายวัฒนธรรม เช่น จีน อเมริกากลาง (มายา และแอซเท็ก) และชาวเมารีในนิวซีแลนด์ ซึ่งมองว่าหยกเป็นสัญลักษณ์ของ ความบริสุทธิ์ สติปัญญา และการปกป้อง โดยแหล่งสำคัญของหยก ได้แก่ เมียนมา จีน และกัวเตมาลา หยกจึงเป็นหนึ่งในอัญมณีที่มีความสำคัญทั้งในแง่ประวัติศาสตร์และทางธรณีวิทยาด้วยเช่นกันค่ะ

Physical Properties

• สูตรเคมี: 

  • เจไดต์: NaAlSi₂O₆

  • เนฟไฟรต์: Ca₂(Mg,Fe)₅Si₈O₂₂(OH)₂

• กลุ่มแร่: 

  • เจไดต์: Pyroxene 

  • เนฟไฟรต์: Amphibole (variety of actinolite)

• ความแข็ง:

  • เจไดต์: 6.5 - 7 

  • เนฟไฟรต์: 6 - 6.5 

• ความถ่วงจำเพาะ: 

  • เจไดต์: 3.3 - 3.5  

  • เนฟไฟรต์: 2.9 - 3.1 

• ระบบผลึก: Monoclinic

• ประกาย: คล้ายขี้ผึ้งจนถึงแก้ว (Waxy to vitreous)

• สี: เขียว, ขาว, ม่วงอ่อน, เหลือง, ดำ, แดง, น้ำตาล

• ความโปร่งแสง: ทึบแสงถึงโปร่งแสง

• แนวแตกเรียบ: ไม่มีถึงแตกยาก

• การเกิด: หยกก่อตัวในหินแปร ภายใต้ความดันสูงและอุณหภูมิต่ำ มักพบในลำน้ำ พื้นที่ภูเขา และบริเวณที่มีการเคลื่อนตัวของเปลือกโลก

ประวัติและการค้นพบครั้งแรก หยกเป็นที่นิยมและมีคุณค่ามากว่า 7,000 ปี โดยเฉพาะใน จีน อเมริกากลาง และนิวซีแลนด์ ในประเทศจีนโบราณ หยกเป็นที่รู้จักในชื่อ "อัญมณีแห่งสวรรค์" ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของ คุณธรรม ความบริสุทธิ์ และความเป็นอมตะ และถูกใช้ในเครื่องประดับของราชวงศ์ วัตถุพิธีการ และสิ่งของฝังศพของจักรพรรดิ ในอารยธรรมมายาและแอซเท็ก หยกถือเป็นหินศักดิ์สิทธิ์สำหรับการรักษาและปกป้อง ในขณะที่ชาวเมารี (Māori) ในนิวซีแลนด์ใช้หยก (เรียกว่า พูนามู – Pounamu) ในการทำอาวุธ เครื่องประดับ และเครื่องราง เพื่อแสดงถึงอำนาจและความแข็งแกร่ง คำว่า “jade” มาจากภาษาสเปนในศตวรรษที่ 16 จากวลี piedra de ijada (stone of the flank) เพราะเชื่อว่าความเย็นของหยกช่วยรักษาโรคไตได้ แม้ “เนไฟรต์ (nephrite)” จะเป็นที่รู้จักทั่วโลกมานาน แต่ “เจไดต์ (jadeite)” เพิ่งได้รับการจำแนกว่าเป็นแร่ชนิดแยกต่างหากในศตวรรษที่ 19 

ปัจจุบัน แหล่งหยกสำคัญ ได้แก่ จีน เมียนมา (พม่า) กัวเตมาลา รัสเซีย และแคนาดา โดยเฉพาะ "หยกจักรพรรดิ" (Imperial Jade – เจไดต์คุณภาพสูงสุด) จากเมียนมา ถือเป็นหยกที่มีค่าที่สุด เนื่องจากมีสีเขียวเข้มสดโปร่งแสง

ความหมาย หยกเป็นที่รู้จักกันในฐานะ "หินแห่งความสมดุล โชคลาภ และปัญญา" เชื่อมโยงกับ Heart Chakra ช่วยส่งเสริมความสงบทางอารมณ์ ความเมตตา และความรักในตัวเอง หยกยังช่วยดึงดูดความมั่งคั่ง ความโชคดี และความสำเร็จ จึงมักถูกใช้เป็นเครื่องรางเสริมดวงด้านความเจริญรุ่งเรือง ในแง่ของอารมณ์ หยกช่วยปลอบประโลมจิตใจ ลดความเครียด และเสริมสร้างความอดทน มักใช้ในการทำสมาธิและบำบัดพลังงานเพื่อช่วยให้เกิดความสงบภายในและความชัดเจนทางความคิด หลายวัฒนธรรมยังเชื่อว่าหยกเป็นหินปกป้อง ป้องกันพลังงานลบ และช่วยให้มีอายุยืนยาว

หมายเหตุ: คุณสมบัติเหล่านี้เป็นความเชื่อในวงการคริสตัล ยังไม่มีการรับรองทางการแพทย์

วิธีทำความสะอาดและดูแล สามารถใช้น้ำอุ่นผสมน้ำสบู่อ่อน ๆ และผ้านุ่มหรือแปรงขนนุ่ม หลีกเลี่ยงการใช้เครื่องทำความสะอาดด้วยไอน้ำหรืออัลตราโซนิก

• การเก็บรักษา: แม้หยกจะมีความทนทาน แต่สามารถเกิดรอยขีดข่วนหรือบิ่นได้หากโดนกระแทกแรง ๆ ควรเก็บในถุงผ้านุ่มหรือกล่องแยกเพื่อป้องกันรอย

• การชำระล้างพลังงาน: แนะนำเป็นแสงจันทร์ เสียง หรือชามแก้วคริสตัล นิยมวางไว้กับธาตุธรรมชาติ เช่น ดิน หรือน้ำ เพื่อฟื้นฟูพลังงาน

สรุป

หยกมีความทนทาน งดงาม และมีคุณค่าทางวัฒนธรรมอย่างลึกซึ้ง ทำให้เป็นหนึ่งในหินที่ได้รับความนิยมมากที่สุดในโลก ไม่ว่าจะใส่เพื่อเสริมโชค หรือใช้เป็นของตกแต่งศิลป์ หยกยังคงเป็นสัญลักษณ์ของพลังภายในและความสงบที่เหนือกาลเวลา

References:

Wikipedia – Jade

Mindat.org – Jade

GIA – Jade

ICA - Jade

กรมทรัพยากรธรณี - เจไดต์

*ข้อมูลอาจมีการอัพเดทเพิ่มเติมในอนาคต