Sanidine

ซานิดีน (Sanidine)

ซานิดีน คือแร่เฟลด์สปาร์ที่เกิดในอุณหภูมิสูง จัดอยู่ในกลุ่มโพแทสเซียมเฟลด์สปาร์ (K-feldspar) โดยมักพบในหินภูเขาไฟ เช่น rhyolite, trachyte ซึ่งกระบวนการเย็นตัวอย่างรวดเร็วทำให้โครงสร้างผลึกของเขามีการจัดเรียงที่ไม่เป็นระเบียบ (disordered crystal structure) ในบรรดาซานิดีนชนิดต่าง ๆ แบบที่ใสไร้สี สีเหลืองอ่อน หรือสีแชมเปญ ถือเป็นชนิดหายากและนิยมสะสม สามารถนำมาขัดเจียรเป็นอัญมณีได้ แต่ด้วยความแข็งในระดับประมาณ 6 ตามโมห์สสเกล จึงเหมาะสำหรับการสะสมมากกว่าสวมใส่เป็นประจำ

Physical Properties

• สูตรเคมี: KAlSi₃O₈

• กลุ่มแร่: Tectosilicate (Feldspar group)

• ระบบผลึก: Monoclinic

• ความแข็ง: 6 - 6.5

• ความถ่วงจำเพาะ: 2.5

• สี: ใสไร้สี ขาว เทา เหลืองอ่อน

• ความโปร่งแสง: โปร่งใส - ทึบแสง

• ประกาย: แก้ว - คล้ายมุก

• แนวแตกเรียบ: ดีมากในหนึ่งทิศทาง (basal cleavage)

• การเกิด: ซานิดีนเฟลด์สปาร์มักพบในหินภูเขาไฟที่มีซิลิกาสูง เช่น Rhyolite และ Trachyte ซานิดีนก่อตัวภายใต้อุณหภูมิสูง และตกผลึกอย่างรวดเร็วจาก ลาวาหรือแมกมา ระหว่างการปะทุของภูเขาไฟ เพื่อให้ได้ซานิดีนคุณภาพอัญมณี กระบวนการเย็นตัวต้องเร็วพอที่จะคงโครงสร้างใสคล้ายแก้วไว้ได้ แต่ก็ต้องเสถียรพอในการสร้างผลึกที่มีรูปร่างชัดเจน ซึ่งผลึกที่ได้มักมีลักษณะโปร่งแสงถึงโปร่งใส และอาจเหลือบแสงเบา ๆ ภายใน ซานิดีนเกรดอัญมณีมักพบในหิน Pumice หรือ Volcanic Tuff ซึ่งเกิดจากการระบายแก๊สและการเย็นตัวอย่างรวดเร็วของลาวา ทำให้คงความใสและความสวยงามของผลึกไว้ได้ 

ประวัติและการค้นพบครั้งแรก ซานิดีนได้รับการบัญญัติแร่เป็นครั้งแรกในช่วงต้นศตวรรษที่ 19 โดยชื่อมาจากภาษากรีก sanis ที่แปลว่า "กระดาน" เพื่ออธิบายลักษณะผลึกที่แบนราบ (tabular) ซานิดีนเป็นโพแทสเซียมเฟลด์สปาร์รูปแบบที่เกิดในอุณหภูมิสูง และมีความสำคัญทางธรณีวิทยา โดยเฉพาะในการหาอายุของหินด้วยวิธีรังสี เช่น วิธี ⁴⁰Ar/³⁹Ar

ความหมาย แม้ซานิดีนจะไม่ใช่หินที่นิยมในสายบำบัดหรือพลังงาน แต่ผู้ที่สนใจคริสตัลบางกลุ่มเชื่อว่า0tช่วยเพิ่มความชัดเจนทางความคิด และจัดระเบียบจิตใจ สนับสนุนการเปลี่ยนแปลงและการปรับตัว เนื่องจากมีแหล่งกำเนิดจากภูเขาไฟ ให้พลังงานที่เป็นกลางและสงบในช่วงเวลาที่ไม่แน่นอน บางคนใช้งานให้เชื่อมโยงกับ Crown Chakra เพื่อเสริมการตระหนักรู้ทางจิตวิญญาณ แต่โดยทั่วไปแล้วซานิดีนเรามักถือเป็นตัวอย่างทางแร่วิทยามากกว่าจะเป็นหินบำบัดค่ะ

หมายเหตุ: คุณสมบัติเหล่านี้เป็นความเชื่อในวงการคริสตัลบำบัด ยังไม่มีการรับรองทางการแพทย์

วิธีทำความสะอาดและดูแล ใช้น้ำอุ่นและแปรงหรือผ้านุ่ม ๆ ทำความสะอาดได้ ควรหลีกเลี่ยงเครื่องทำความสะอาดแบบอัลตราโซนิก เพราะซานิดีนนั้นเปราะง่าย

• การเก็บรักษา: ควรเก็บไว้ในกล่องที่บุด้วยผ้านุ่มเพื่อป้องกันการกระแทก

• การชำระล้างพลังงาน: ใช้เสียงจากชามเสียงเบา ๆ แสงจันทร์ หรือควันหอมจากเสจ

สรุป

ซานิดีนเป็นแร่เฟลด์สปาร์ชนิดโพแทสเซียมที่เกิดในอุณหภูมิสูง มักพบในหินภูเขาไฟ เช่น ไรโอไลต์และทราไคต์ มีจุดเด่น คือ ประกายแบบแก้วและสีใส ๆ ที่อ่อนโยน ซานิดีนมีบทบาทสำคัญทางวิทยาศาสตร์ โดยเฉพาะในด้านการศึกษาการหาอายุหิน แม้จะไม่เป็นที่นิยมในอุตสาหกรรมอัญมณี แต่ก็มีค่าทางวิชาการสูง และบางครั้งพบในรูปแบบที่มีคุณภาพระดับอัญมณีค่ะ

References:

Wikipedia – Sanidine
Mindat - Sanidine

Gemstones.com - Sanidine

*ข้อมูลอาจมีการอัพเดทเพิ่มเติมในอนาคต