Sugilite

ซูกิไลต์ (Sugilite)

ซูกิไลต์ คือแร่ไซโคลซิลิเกตชนิดหายาก ที่มีสูตรเคมี KNa₂(Fe,Mn,Al)₂Li₃Si₁₂O₃₀ โดดเด่นด้วยสีม่วงสดถึงม่วงอมชมพู พบได้ในหินอัคนีที่อุดมด้วยอัลคาไล ในแหล่งสะสมแมงกานีส แหล่งสำคัญที่สุดอยู่ใน แอฟริกาใต้ ซึ่งเป็นที่มาของซูกิไลต์คุณภาพอัญมณีที่ดีที่สุด

ซูกิไลต์มีค่าความแข็ง Mohs 5.5–6.5 ทำให้เหมาะสำหรับใช้ในเครื่องประดับ สีสันของแร่ชนิดนี้เกิดจาก แมงกานีส (Mn³⁺) เหล็ก (Fe³⁺) และอะลูมิเนียม (Al³⁺) ในโครงสร้างผลึก ซูกิไลต์มักพบในรูปแบบเนื้อทึบหรือโปร่งแสง โดยบางชิ้นมีลักษณะใสคล้ายเจล ซึ่งเป็นที่ต้องการของนักสะสมอย่างมาก เนื่องจากความหายาก ซูกิไลต์ที่มีสีม่วงเข้มและสดใสมักมีมูลค่าสูงในตลาด และปัจจุบันการค้นพบชิ้นแร่ขนาดใหญ่ที่บริสุทธิ์ยิ่งเป็นเรื่องที่พบได้น้อยลงด้วยค่ะ

ทำไมซูกิไลต์บางชิ้นจึงมีสีเกือบดำ? สีดำเข้มหรือม่วงเข้มมากในซูกิไลต์เกิดจากปริมาณแมงกานีส (Mn³⁺) และเหล็ก (Fe³⁺) ที่สูงขึ้น ในโครงสร้างผลึก แมงกานีสเป็นธาตุหลักที่ทำให้ซูกิไลต์มีสีม่วง แต่หากมีปริมาณมากเป็นพิเศษก็สามารถทำให้สีของแร่เข้มขึ้นจนดูเกือบเป็นสีดำ

นอกจากนี้ สิ่งเจือปนจากธาตุเหล็กยังสามารถทำให้สีของซูกิไลต์เข้มขึ้นไปอีก ซูกิไลต์บางชิ้นที่พบในแหล่งสะสมแมงกานีสโดยเฉพาะในแอฟริกาใต้มักมี แมงกานีสออกไซด์สีดำในปริมาณสูง ซึ่งอาจผสมรวมเข้ากับซูกิไลต์ ทำให้สีม่วงสดดูลดลงไป ในบางกรณี บริเวณสีดำอาจเป็นแร่ที่เกี่ยวข้อง เช่น ไพโรลูไซต์ (Pyrolusite) หรือแร่ที่มีแมงกานีสสูงอื่น ๆ ซึ่งแทรกตัวอยู่ในเนื้อซูกิไลต์ได้ด้วยเช่นกันค่ะ