Sugilite

ซูกิไลต์ (Sugilite)

ซูกิไลต์ คือแร่ไซโคลซิลิเกตชนิดหายาก ที่มีสูตรเคมี KNa₂(Fe,Mn,Al)₂Li₃Si₁₂O₃₀ โดดเด่นด้วยสีม่วงสดถึงม่วงอมชมพู พบได้ในหินอัคนีที่อุดมด้วยอัลคาไล ในแหล่งสะสมแมงกานีส แหล่งสำคัญที่สุดอยู่ใน แอฟริกาใต้ ซึ่งเป็นที่มาของซูกิไลต์คุณภาพอัญมณีที่ดีที่สุด

ซูกิไลต์มีค่าความแข็ง Mohs 5.5–6.5 ทำให้เหมาะสำหรับใช้ในเครื่องประดับ สีสันของแร่ชนิดนี้เกิดจาก แมงกานีส (Mn³⁺) เหล็ก (Fe³⁺) และอะลูมิเนียม (Al³⁺) ในโครงสร้างผลึก ซูกิไลต์มักพบในรูปแบบเนื้อทึบหรือโปร่งแสง โดยบางชิ้นมีลักษณะใสคล้ายเจล ซึ่งเป็นที่ต้องการของนักสะสมอย่างมาก เนื่องจากความหายาก ซูกิไลต์ที่มีสีม่วงเข้มและสดใสมักมีมูลค่าสูงในตลาด และปัจจุบันการค้นพบชิ้นแร่ขนาดใหญ่ที่บริสุทธิ์ยิ่งเป็นเรื่องที่พบได้น้อยลงด้วยค่ะ

ทำไมซูกิไลต์บางชิ้นจึงมีสีเกือบดำ? สีดำเข้มหรือม่วงเข้มมากในซูกิไลต์เกิดจากปริมาณแมงกานีส (Mn³⁺) และเหล็ก (Fe³⁺) ที่สูงขึ้น ในโครงสร้างผลึก แมงกานีสเป็นธาตุหลักที่ทำให้ซูกิไลต์มีสีม่วง แต่หากมีปริมาณมากเป็นพิเศษก็สามารถทำให้สีของแร่เข้มขึ้นจนดูเกือบเป็นสีดำ

นอกจากนี้ สิ่งเจือปนจากธาตุเหล็กยังสามารถทำให้สีของซูกิไลต์เข้มขึ้นไปอีก ซูกิไลต์บางชิ้นที่พบในแหล่งสะสมแมงกานีสโดยเฉพาะในแอฟริกาใต้มักมี แมงกานีสออกไซด์สีดำในปริมาณสูง ซึ่งอาจผสมรวมเข้ากับซูกิไลต์ ทำให้สีม่วงสดดูลดลงไป ในบางกรณี บริเวณสีดำอาจเป็นแร่ที่เกี่ยวข้อง เช่น ไพโรลูไซต์ (Pyrolusite) หรือแร่ที่มีแมงกานีสสูงอื่น ๆ ซึ่งแทรกตัวอยู่ในเนื้อซูกิไลต์ได้ด้วยเช่นกันค่ะ

Physical Properties

• สูตรเคมี: KNa₂(Fe²⁺,Mn²⁺,Al)₂Li₃Si₁₂O₃₀

• กลุ่มแร่: Cyclosilicate

• ระบบผลึก: Hexagonal

• ความแข็ง: 5.5 - 6.5

• ความถ่วงจำเพาะ: 2.75 - 2.80

• สี:  ม่วง ม่วงแดง ม่วงลาเวนเดอร์ ม่วงอมชมพู ม่วงเข้มเกือบดำ

• ความโปร่งแสง: ทึบแสง - กึ่งโปร่งแสง

• ประกาย: แก้ว - คล้ายเทียนไข

• แนวแตกเรียบ: ไม่ชัดเจน (แตกหักยาก)

• การเกิด: พบในหินแปรที่มีแมงกานีสสูง และในสภาพแวดล้อมไฮโดรเทอร์มอล มักเกิดร่วมกับแร่แมงกานีสอื่น ๆ

ประวัติและการค้นพบครั้งแรก ซูกิไลต์ได้รับการตั้งชื่อโดย Nobuhide Murakami, Toshio Kato, Yasunori Miura และ Fumitoshi Hirowatari ในปี ค.ศ. 1976 เพื่อเป็นเกียรติแก่ ดร. เคนอิจิ ซูกิ (Ken-ichi Sugi / 杉健一) นักปิโตรโลยีจากมหาวิทยาลัยอิมพีเรียลคิวชู ประเทศญี่ปุ่น ผู้ค้นพบแร่ชนิดนี้ร่วมกับ M. Kutsuna ชื่อ “Sugilite” มักถูกอ่านผิด โดยควรออกเสียง "ซูกิไลต์" ด้วยเสียง “ก” ตามชื่อของ ดร. ซูกิ อย่างไรก็ตาม คนส่วนใหญ่มักออกเสียงผิดเป็นเสียง “จ” เป็น “ซูจิไลต์” ในช่วงแรกที่แร่ชนิดนี้จากญี่ปุ่นยังไม่เป็นที่รู้จัก เนื่องจากมีสีเขียว-เหลือง-น้ำตาลธรรมดา แต่เมื่อมีการค้นพบซูกิไลต์ในรูปแบบหินสีม่วงสดใสคุณภาพอัญมณีในแอฟริกาใต้ จึงเป็นที่นิยมในวงการอัญมณีขึ้นมาในปัจจุบัน

ความหมาย ซูกิไลต์เป็นหินแห่ง “ความรักในระดับวิญญาณ การปกป้อง และการเปลี่ยนแปลง” เชื่อมโยงกับจักระตาที่สามและจักระมงกุฎ เสริมการตื่นรู้ทางจิตวิญญาณ และการเชื่อมต่อกับระดับจิตที่สูงขึ้น ช่วยปกป้องเจ้าของจากพลังงานลบ บรรเทาความเครียด ความเศร้า และความวิตกกังวล ส่งเสริมความรักตนเอง การให้อภัยและความเมตตา ช่วยในการจดจำความฝัน สนับสนุนการปรับสมดุลของร่างกาย จิตใจ และจิตวิญญาณ เหมาะสำหรับการทำสมาธิและการบำบัดด้วยพลังงานอย่างลึกซึ้ง

หมายเหตุ: คุณสมบัติเหล่านี้เป็นความเชื่อในวงการคริสตัลบำบัด ยังไม่มีการรับรองทางการแพทย์

วิธีทำความสะอาดและดูแล ใช้ผ้านุ่มชุบน้ำอุ่น เช็ดเบา ๆ สามารถใช้สบู่อ่อน ๆ ได้ แต่ควรล้างออกให้สะอาด หลีกเลี่ยงเครื่องทำความสะอาดแบบอัลตราโซนิก สารเคมีรุนแรง และการตากแดดนาน ๆ (อาจทำให้สีซีดลง)

• การเก็บรักษา: แยกเก็บจากหินที่แข็งกว่าเพื่อป้องกันรอยขีดข่วน

• การชำระล้างพลังงาน: ใช้แสงจันทร์ เสียง (เช่นเสียงระฆัง) การรมควัน หรือวางไว้บนเซเลไนต์

สรุป

ซูกิไลต์เป็นแร่หายากในกลุ่ม cyclosilicate ที่มีสีม่วงสดใส โดดเด่นด้วยเฉดสีม่วงเข้ม ม่วงแดง ไปจนถึงม่วงดำ เป็นที่นิยมในวงการอัญมณีและการบำบัดพลังงาน เนื่องจากเชื่อว่ามีคุณสมบัติในการส่งเสริมการเติบโตทางจิตวิญญาณและการเยียวยาทางอารมณ์

References:

Wikipedia - Sugilite

Mindat.org - Sugilite

Gem-A - Understanding Sugilite

*ข้อมูลอาจมีการอัพเดทเพิ่มเติมในอนาคต