Sphalerite

สฟาเลอไรต์ (Sphalerite)

สฟาเลอไรต์ (ZnS) มีองค์ประกอบหลักเป็นสังกะสีซัลไฟด์ และอาจมีเหล็ก (Fe) ปะปนในปริมาณที่แตกต่างกัน สีของสฟาเลอไรต์มีตั้งแต่ เหลือง น้ำตาล แดง ไปจนถึงเกือบดำ โดยที่ปริมาณเหล็กที่สูงขึ้นจะทำให้สีเข้มขึ้นและลดความโปร่งใสของแร่ บางครั้งเกิดร่วมกับแร่ชนิดอื่น เช่น กาลีนา (PbS) ไพไรต์ (FeS₂) ฟลูออไรต์ (CaF₂) จุดเด่นของสฟาเลอไรต์คือ การกระจายแสงสูงเป็นพิเศษ (มากกว่าเพชร) ทำให้ตัวอย่างผลึกเดี่ยว ๆ ที่ถูกเจียระไนอย่างดีมีประกายไฟสวยงาม อย่างไรก็ตาม แร่ชนิดนี้มีแนวแตกเรียบแบบโดเดคาเฮดรอล (Dodecahedral Cleavage) ซึ่งทำให้ค่อนข้างเปราะแม้จะดูงดงาม 

สฟาเลอไรต์และควอตซ์มักเกิดร่วมกันในสายแร่ไฮโดรเทอร์มอล แหล่งสะสมตะกอน และโพรงก้อนหิน (Geode Cavities) ซึ่งเป็นบริเวณที่สารละลายที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุสะสมตัวเป็นชั้น ๆ ตามกาลเวลา สฟาเลอไรต์จะตกผลึกในสภาพแวดล้อมเหล่านี้ร่วมกับ สารละลายที่มีซิลิกาสูงซึ่งต่อมาจะตกผลึกกลายเป็นควอตซ์ เมื่อควอตซ์ก่อตัวเป็นชั้นบาง ๆ บนพื้นผิวของสฟาเลอไรต์กลายเป็นผลึกขนาดเล็กที่ระยิบระยับที่เรียกว่า "druzy quartz" กระบวนการนี้เกิดขึ้นเพราะควอตซ์มีค่าการละลายน้ำต่ำกว่าในอุณหภูมิที่เย็นลง ทำให้มักตกผลึกช้ากว่าสฟาเลอไรต์ ในกระบวนการเกิดแร่ ผลลัพธ์ที่ได้คือการผสมผสานที่งดงามของประกายเงาโลหะของสฟาเลอไรต์ ตัดกับความแวววาวของดรูซี่ควอตซ์ ซึ่งทำให้เป็นที่ต้องการอย่างมากในหมู่นักสะสม